نکات مهم در روانشناسی

مشاوره خانواده

منظور از مشاوره خانواده چیست؟

یکی از مهم ترین نهادهایی که در تمامی جوامع وجود دارد، خانواده است. این نهاد به عنوان کانونی برای فرزندآوری و رشد فرزندان از اهمیت بالایی برخوردار است و سلامت آن مورد توجه است. اما خانواده نیز با مشکلاتی برخورد می کند که انسجام و سلامت این کانون را برهم می ریزد. به همین دلیل است که متخصصین تحت عنوان متخصصین مشاوره خانواده آموزش دیده اند تا در چنین شرایطی به حل مشکلات بپردازند.

مشاوره خانواده اهمیت بسیاری دارد، زیرا به عنوان یک فرآیند حیاتی می‌ تواند به بهبود ارتباطات خانوادگی، حل مشکلات و تقویت همبستگی و همدلی در خانواده کمک کند.

همچنین می‌ تواند در پیشگیری از بروز مشکلات روانی و اجتماعی در اعضای خانواده نقش مؤثری داشته باشد. یک خانواده نا سالم تاثیر بسیار مخربی بر روی سلامت تک تک افراد می گذارد به همین علت است پیگیری مشکلات و حل آن ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. بهترین راه برای پیگیری و حل مشکلات خانواده مراجعه به مشاور خانواده است.

چه زمانی به مشاوره خانواده نیاز داریم؟

خانواده مهم‌ترین نظامی است که انسان‌ها عضو آن هستند و اصلی‌ترین ارتباطی است که انسان‌ها می‌توانند با یکدیگر داشته باشند. سرگذشت انسان امروز نشان می‌دهد که جوامع حول محور خانواده تشکیل شده‌اند و بدون ارتباط ما با یکدیگر و غریزه زیست شناختی ما برای محافظت از خانواده‌هایمان، ممکن نبود که انسان در راهی که قدم بگذارد که منجر به تکامل و پیشرفت شود.

با این حال، هیچ خانواده‌‌ای تمام و کمال بدون مشکل، استرس یا درگیری نیستند. نکته اصلی در داشتن و نگه داشتن یک خانواده موفق و رو به پیشرفت این است که بتوانیم نیازهای فردی اعضای خانواده را بفهمیم و شناسایی کنیم و آنها را با سلامت کلی خانواده هم جهت کنیم.

از آنجایی که خانواده، مهم‌ترین نهاد تشکیل دهنده‌ی یک جامعه است، اگر برای حل تنش‌های داخل خانواده از یک روش مطمئن و علمی مانند کمک گرفتن از مشاوره خانواده استفاده شود، علاوه بر تحکیم روابط درون خانوادگی، باعث پیشگیری از ظهور ناهنجاری‌های اجتماعی در یک جامعه می‌شود.

مشاور خانواده کیست؟

یک مشاور خانواده با استفاده از تجربه و سواد علمی مرتبط با سایر حوزه‌های روانشناسی و همچنین تحقیقات مربوط به خانواده، به بررسی موانع و مشکلات مربوط به خانواده از قبیل مشکلات ازدواج و دوران نامزدی، اختلافات زناشویی و علل آن، شیوه تعامل و روابط افراد خانواده با یکدیگر و همچنین شیوه تعامل با فرزندان و… می‌پردازد تا برای بهبود روابط خانوادگی و پیشبرد بهداشت روانی خانواده راهکارهای عملی ارائه دهد.

مشاوره خانواده به چه صورت انجام می‌شود؟

مشاوره خانواده حضوری

جلسات مشاوره خانواده حضوری یکی از بهترین جلساتی است که می تواند به اعضاء خانواده کمک کند تا بتوانند چالش ها و مسائلی که بینشان رخ می دهد را به خوبی حل کنند، درست است که اکثر افراد تنها به هنگام بروز مشکلات خانوادگی از خدمات مشاوره خانواده حضوری بهره می گیرند اما حتی می توان برای کسب اطلاع از روش های مدیریت حل مساله، برقراری ارتباط عاطفی بهتر و..هم به ایشان مراجعه کرده و رابطه عمیق تری با اعضاء خانواده برقرار کرد.

در مشاوره خانواده حضوری فرقی نمی کند مشاوره خانواده خانم یا آقا باشد، بلکه میزان مهارت ایشان در مشاوره است که اهمیت دارد، لذا مشاوره خانواده حضوری از آن جهت حائز اهمیت است که مشاور می تواند به صورت چهره به چهره هر یک از اعضاء را دیده و به صورت رو در رو با ایشان صحبت کند و از زبان بدن، طرز رفتار و تفکر و..آگاهی یابد تا بتواند در جلسات مشاوره خانواده حضوری به خوبی به هر یک از اعضاء خانواده کمک کند.

در جلسات مشاوره خانواده حضوری نیز مشاور و روانشناس با توجه به مشکل پیش آمده ابتدا در خصوص آن مساله با هر یک از اعضاء صحبت کرده و اجازه می دهد که ایشان احساسات، افکار و…خود را در این خصوص ابراز کنند؛ سپس به ارائه نظرات تخصصی خود پرداخته و راهکارهای موثر برای بهبود وضعیت و رفع مشکل را پیشنهاد می دهد.

بدین شکل اعضاء خانواده به درک عمیق تر و شناخت بیشتری از هم می رسند و می توانند با کمک مشاور خانواده و پیشبرد راهکارهای ارائه شده ایشان، به یکدیگر کمک کنند تا مشکل پیش آمده را به مرور زمان حل کنند.

مشاوره خانواده حضوری می تواند در این زمینه به افراد کمک کرده و آمادگی لازم را در ایشان فراهم سازد، البته مهم است که هر یک از افراد خودشان هم بخواهند وگرنه تنها در جلسات مشاوره حضور یافتن و پیش نبردن راهکارهای مشاور به صورت عملی نمی تواند مشکلات را کاهش داده و حل سازد بنابراین مهم است که به طور مستمر در جلسات مشاوره خانواده حضوری شرکت کرده و از راهنمایی های مشاور روانشناس استفاده نمود.

آیا به مشاوره خانواده نیاز داریم؟

مشاور خانواده خانم و آقا به داشتن زندگی سالم خانوادگی کمک می کند. برای کمک گرفتن از یک مشاور خوب، همیشه نیاز به مشکلات بزرگ و حل نشدنی نیست. بلکه یک خانواده معمولی نیز می تواند برای بهبود سلامت روان کلی خانواده به بهترین مشاوره خانواده مراجعه کند. اگر مردد هستید که خانواده شما نیاز به مشاوره خانوادگی دارد یا خیر، موارد زیر به شما کمک خواهد کرد تا تصمیم بگیرید. در ادامه شرایطی که ممکن است خانواده را دچار چالش هایی کند که به تنهایی قادر به رفع آن ها نباشد، آورده شده است:

 قطع ارتباط خانواده: هنگامی که اعضای خانواده با یکدیگر ارتباط موثری ندارند.

 احساس تنها بودن در یک خانواده: هنگامی که یکی از اعضای خانواده به ویژه فرزند نوجوان زمان خود را به تنهایی در اتاق سپری می کند یا احساس عدم درک شدن و تنهایی می کند، خانواده به کمک مشاور خانواده نیاز دارد.

 مشکلات خانوادگی: یکی از مهم ترین مواردی که مشاور می تواند، کمک کننده باشد، مشکلات خانوادگی است. مشاوره مشکلات خانوادگی می تواند به افراد کمک کند تا راه حل درست مشکلات خود را بیابند.

 اعتیاد:  اعتیاد می تواند بنیان یک خانواده را متزلزل کند و به تمام اعضای خانواده آسیب برساند. زمانی که یکی از اعضای خانواده دچار اعتیاد شده است، نیاز به مشاوره خانواده برای حفظ سلامت روان دیگر اعضا و کمک به شخص درگیر اعتیاد، ضروری است. این اعتیاد مخرب میتواند از هر نوعی باشد حتی اعتیاد به گوشی و فضای مجازی.

 پنهان کاری: هنگامی که رازهایی را به صورت مرتب از اعضای خانواده خود پنهان می کنید یا احساس می کنید یکی از اعضای خانواده اسراری دارد که از خانواده پنهان می کند، حتما به مشاوره خانواده مراجعه کنید.

 مشکلات جنسی:  هنگامی که صمیمیت جسمی و جنسی میان شما و همسرتان کم شده است، یا دیگر صمیمیتی وجود ندارد.

 طلاق:  هنگامی که زوجین تصمیم به جدایی گرفته اند، به ویژه اگر دارای فرزند هستند، مشاوره خانواده در گرفتن تصمیم و پشت سر گذاشتن فرایند طلاق، بسیار موثر است. تحقیقات نشان داده است که علت بسیاری از طلاق ها، مشکلات ساده و قابل حل مانند وابستگی به خانواده بعد ازدواج بوده است که از طریق صحبت با روانشناس قابل حل است.

همچنین در اغلب مواقع زوجین با وجود پرسش سوالات خواستگاری، قصد آشنایی بیشتر با خانواده طرف مقابل را دارند یا نیاز است درباره مسائلی با خانواده خود صحبت کنند، در این مواقع می توان از مشاوره خانواده هم کمک بگیرند.

انواع و اشکال مشاوره خانواده

مشاوره خانواده می‌ تواند به چندین شکل و روش ارائه شود. این اشکال شامل موارد زیر می‌ شوند:

• مشاوره حضوری (Face-to-Face): در این نوع مشاوره، خانواده مستقیماً با مشاور در یک محل ملاقات با هم مواجهه می‌ شوند. این روش معمولاً در مطب‌ ها، مراکز مشاوره یا دفاتر مشاوره انجام می‌ شود.
• مشاوره تلفنی: این نوع مشاوره خانواده به صورت تلفنی انجام می‌ شود و افراد مستقیماً با مشاور از راه مشاوره تلفنی خانواده در تعامل هستند. این روش ممکن است برای افرادی که دسترسی به مراکز مشاوره ندارند یا در شرایط ویژه‌ ای مانند ضرورت اقدام به مشاوره فوری هستند، مناسب باشد.
• مشاوره تصویری (Video call): در این نوع مشاوره خانواده، افراد با مشاور از طریق ارتباط تصویری مانند ویدئو کال در تعامل هستند. مشاوره خانواده تصویری به افرادی که تمایل به مشاوره حضوری ندارند یا از نقاط دور به مشاوره دسترسی دارند، کمک می‌ کند.

درباره دکتر مریم صدقی